Wanneer we het hebben over een ETF hebben we het eigenlijk over een geheel eigen beleggingsproduct. Anders dan aandelen. Voor zover ik heb kunnen vinden zijn er 6 verschillende type ETF. We nemen ze allemaal even door.
Tip: ik heb een artikel geschreven over hoe je een ETF naam leest. Best handig om te weten!
Een index ETF volgt een index (duh). Een index wordt altijd door een andere partij samengesteld. Soms is een index een bepaalde beurs, zoals de AEX-index in Nederland of de Nasdaq-index in de VS. Dan heb je indices die zijn hiervan afgeleid zoals een type ETF met de top 100 van de Nasdaq. Dan heb je ook nog indices met een ander vorm van geografische spreiding. Bijvoorbeeld een ETF die focust op Emerging Markets. Als laatste heb je ook nog een mix hiervan, waarbij meerdere indices bij elkaar een ETF vormen.
Wat al deze verschillende vormen met elkaar gemeen hebben? Het zijn allemaal indices op basis van een regionale spreiding. Meestal landen maar het kan ook een specifieke aantal aandelen (op basis van grootte) zijn. Denk hierbij aan het verschil tussen de AEX (top 25 aandelen in NL) en de AMX (de midcap in NL).
De sector ETF
Net als een index ETF wordt deze type ETF ook vaak samengesteld op basis van een index maar dan specifiek op basis van de bedrijfsactiviteiten van de ondernemingen. Denk bijvoorbeeld aan de VanEck eSports & Gaming ETF waarbij bedrijven alleen worden toegelaten tot de ETF als het 50% of meer van de omzet halen met gaming en/of eSports. Er zijn echt ontzettend veel verschillende sector ETFs omdat er heel veel verschillende sectoren zijn. Van voedingsmiddelen tot waterstof en van oliebedrijven tot fintechbedrijven. Overal is wel een ETF voor te vinden.
Sommige ETFs zijn echter wel merkwaardig. Zoals je vast wel weet volgt een ETF een bepaalde index (en in dit geval een index o.b.v. sector). De index wordt vaak opgesteld o.b.v. bepaalde factoren. Die factoren zijn bij een sector al wat lastiger te bepalen dan bij een index o.b.v. een land of regio. Dan krijg je bijvoorbeeld dat een bedrijf als Nvidia in een ETF kan zitten voor zowel automotiv, gaming, artificial intelligence en cloud.
De commodity ETF
De commodity ETF volgt een index op basis van grondstoffenprijzen. Dit kunnen meerdere grondstoffen in 1 ETF zijn maar ook een specifieke grondstof. In tegenstelling tot een type ETF met aandelen worden er niet fysiek grondstoffen aangehouden. De beheerder van de ETF heeft dus geen flinke opslagplaats met olie, runderen, mais, staal en goud. Er wordt bij een commodity ETF gewerkt met contracten (futures). Grondstoffen kun je overigens ook weer opdelen in verschillende soorten:
- Landbouw producten (mais, graan, rijst, gerst, haver, cacao)
- Vee producten (runderen, schapen, varkens, kippen)
- Metalen (ijzer, koper, nikkel, kobalt)
- Edelmetalen (goud, platina en twijfelachtig; zilver)
- Brandstoffen (olie, gas, uranium)
De inverse ETF
Normaal gesproken, als je een ETF koopt, hoop je dat de prijs van de ETF omhoog gaat. Zo maak je immers rendement! Deze type ETF werkt precies andersom. Soms worden deze ETFs ook wel Bear ETF of Short ETF genoemd. Je speculeert dan op een koersdaling van onderliggende aandelen waardoor de waarde van de ETF stijgt. Omdat dit niet met aandelen kan, worden er derivaten gebruikt zoals margeproducten. Deze type ETF is dan een cash product en je kunt nooit meer dan de waarde van de ETF verliezen. Dat maakt dit product qua risico beperkter dan veel derivaten.
Zoals je ziet zit er best een ingewikkelde constructie achter en daar vraagt de beheerder van de ETF dan ook een gemiddeld hogere vergoeding voor dan een ‘normale’ type ETF. Deze kun je vaak terugvinden op de website van de ETF beheerder.
De leveraged ETF
De leveraged ETF is een type ETF met een hefboom en wordt gecombineerd met een andere soort ETF (maar dan met een hefboom). Denk bijvoorbeeld aan een AEX ETF. Als je een hefboom hebt van 2 en de AEX index stijgt met 1%, dan stijgt jouw leveraged ETF met 2%. Dit geldt natuurlijk ook de andere kant op als je verlies maakt. Het kan dus erg hard gaan. Net als de inverse ETF wordt er bij de leveraged ETF derivaten gebruikt om deze hefboom te creëren. Daardoor zijn de kosten ook hoger dan gebruikelijk.
De innovative ETF
Ik heb getwijfeld om deze type ETF als een aparte soort te benoemen. De innovative ETF is een ETF die belegd in aandelen die actief zijn op een nieuwe markt. Denk daarbij aan waterstof, kunstmatige intelligentie, DNA onderzoek, enzovoort. Veel ARK ETFs en de Bitcoin ETF van VanEck kun je onder dit type plaatsen. Waarom dan als een aparte soort ETF benoemen? Omdat er naar mijn mening andere risico’s bij komen kijken. Omdat de innovatieve sector vaak pas enkele jaren bestaat of nog in de opstartfase zit, heb je ook de risico’s die daarbij komen, zoals hoge verwachtingen, teleurstellende resultaten en flinke volatiliteit. Bovendien kun je lastig naar het verleden kijken om een inschatting te kunnen maken van toekomstige resultaten.
Fysiek en synthetisch
Dit is niet echt een type zoals de andere type ETFs. Elke ETF is namelijk fysiek of synthetisch opgebouwd. Bij een fysieke ETF heeft de uitgever de onderliggende aandelen zelf in bezit. Bij een synthetische ETF is dat dus niet het geval en daar zit iets meer risico in omdat de constructie die erachter zit, wat complexer is.
Waarom zijn de verschillende type ETF belangrijk?
Elke soort ETF brengt weer zijn eigen risico’s met zich mee. Het is daarom goed om de verschillen te kennen en goed te kijken of je bijvoorbeeld niet per ongeluk een leveraged ETF hebt geselecteerd terwijl je ‘gewoon’ een index ETF wilde aankopen.
Je hebt vast weleens gehoord van de uitspraak; ‘op lange termijn heeft de markt een jaarlijks rendement van 7% tot 8%’. Die uitspraak geldt dus alleen voor een wereldwijd gespreide index ETF. Val niet voor de foute redenering dat dus alle ETFs binnen dat veiligheidsmarge vallen. Een sector ETF kan bijvoorbeeld gemiddeld niet vooruit te branden zijn, ook op de lange termijn.
Ook zou ik niet alle soorten ETFs aanraden voor de lange termijn. Bijvoorbeeld grondstoffen hebben de neiging om in cycli te bewegen. Omhoog, omlaag en dan weer omhoog maar niet op de lange termijn omhoog (een varkenscyclus). Ook een leveraged ETF of een inverse ETF zijn vaak producten voor de korte termijn. En een innovative ETF is vaak gevoelig voor trend. Als de aandacht wegzakt of resultaten uitblijven is het maar de vraag wat de koers van de onderliggende aandelen doen. Goed voorbeeldje is het 3D printen van ongeveer 10 jaar geleden. Dat was toen superhip, iedereen moest aandelen daarin hebben, want het was de toekomst. Het is er nog steeds niet echt (of begint nu pas op gang te komen).
ETF is een heel bijzonder en interessant onderwerp. Deze artikelen heb ik er inmiddels over geschreven:
- ETFs en indexbeleggen uitgelegd
- Zo lees je een ETF naam
- De voordelen van een ETF
- ETF en indexfonds, het verschil
- Bouw je eigen ETF
- 10 meest gezochte ETFs in Google Keywords
- 5 ETFs die in 2021 kunnen knallen
- ETFs zonder transactiekosten (DEGIRO Kernselectie)
- De Meesman Indexfondsen
- Meesman Fondsbelegger
- Beleggersgids voor beginners
