In 2015 werd het leenstelsel voor studenten ingevoerd. Voor veel studenten is zo’n lening nodig om van rond te komen, maar niet voor iedereen. Er is ook een groep die er geld overhoudt en daarmee besluit te beleggen. Het klinkt heel aantrekkelijk: 0% rente, 42 jaar tijd om terug te betalen en een gemakkelijk gemiddeld rendement van 7% per jaar verdienen via indexfondsen. Oneerlijk volgens het CDA, die nu vindt dat beleggen met een studieschuld verboden moet worden. Maar is dat wel een goed idee om het probleem van kansenongelijkheid te verkleinen? In dit artikel geef ik mijn mening en bied ik een mogelijk alternatief.
Inhoudsopgave
Waarom het systeem ongelijke kansen vergroot
Het geven van verschillende kansen aan mensen op jonge leeftijd heeft op de lange termijn grote gevolgen. Immers, vermogen groeit exponentieel en daarmee ook het voordeel dat op jonge leeftijd opgedaan kan worden. Uiteraard is het goed om te streven naar kansengelijkheid en het verbieden van beleggen met een studielening ontneemt heel veel kansen, waardoor het speelveld gelijker wordt getrokken.
Wat dit zou betekenen voor studenten die lenen?
Er kan geen onderscheid gemaakt worden tussen belegd geld dat afkomstig is van een lening bij DUO of wat afkomstig is van je ouders of een bijbaan. In beide gevallen staat er een lening bij DUO open terwijl er belegd wordt. Als het dus verboden zou worden om te beleggen met geld van DUO zou dit gigantische gevolgen hebben voor heel veel mensen. Omdat je over het afbetalen van je studieschuld in totaal wel 42 jaar kunt doen, zou dit betekenen dat het voor een hele generatie verboden wordt om te beleggen totdat ze hun studieschuld hebben afbetaald.
Het CDA heeft bij dit voorstel alleen gekeken naar de huidige generatie en vergeet de vergelijking te maken met generaties die al gepasseerd zijn. De generatie die gebruik moet maken van een studielening is al significant benadeeld ten opzichte van de generatie die een basisbeurs kreeg. Door kansen af te nemen van mensen die al een studieschuld op moeten bouwen, wordt er juist meer kansenongelijkheid gecreëerd, ten opzichte van de generatie die een basisbeurs kreeg. In mijn ogen is dit dan ook niet de juiste manier om het doel te bereiken.
Betere informatievoorziening
Het CDA kan ook nog veel inzetten op het beter informeren van studenten rondom hun studieschuld en het geld wat studenten wel kunnen krijgen. Veel te veel studenten kennen de aanvullende beurs voor ouders met lage inkomens niet. Dit kan die studenten duizenden euro’s schelen. Door beter te informeren kan de overheid veel studenten helpen en kansenongelijkheid verkleinen.
Risico’s beleggen geld DUO
Beleggen met geleend geld is niet iets wat je zomaar eventjes gaat doen. Voor veel studenten is het dan ook absoluut af te raden om dit te ondernemen. Vaak zijn jongeren impulsiever in hun beleggingskeuzes dan ouderen en lopen ze daarom vaak meer risico. Ook is het lastig om op jonge leeftijd de lange termijn gevolgen in te schatten van het aangaan van een lening. Zo wordt je maximale hypotheek ongeveer evenveel lager als het bedrag dat je geleend hebt en kan de rente over je lening ook oplopen.
Aan de andere kant is het ook goed dat jongeren kennis leren maken met beleggen, zodat ze optimaal kunnen profiteren van het rente op rente effect. In mijn ogen moet het dan ook ontmoedigd worden, maar niet verboden worden.
Hoe wordt de kansenongelijkheid kleiner?
In plaats van dat we kansen bij een grote groep studenten weg zouden nemen, zouden we beter moeten kijken hoe we minder bevoorrechte studenten meer kansen zouden kunnen geven.
Het CDA kan veel andere stappen ondernemen om minder bevoordeelde studenten te helpen. Zo geldt er tot nog toe alleen een aanvullende beurs voor de lage inkomens: wanneer de ouders samen maximaal ongeveer €46.000 verdienen. Het is niet meer dan redelijk dat er een vergelijkbare aanvullende beurs komt voor studenten met ouders uit de middeninkomens. Deze ouders zijn vaak niet in staat om hun kinderen financieel te ondersteunen, terwijl zij wel erg lang de gevolgen ondervinden van de situatie waar ze in geplaatst zijn.
Het CDA is voor het volledig terugbrengen van de basisbeurs, wat natuurlijk ook een maatregel om meer kansen voor alle studenten te generen, maar dat verhelpt niet direct kansenongelijkheid.
Een tussenweg
Zelf zou ik voorstellen om een wet aan te nemen die het alleen aan studenten verbiedt om te beleggen met het geld van DUO terwijl ze nog studeren. Dit zou betekenen dat studenten die veel geld van hun ouders krijgen en het geleende geld dus niet nodig hebben, dat pas na hun studie kunnen gaan gebruiken om mee te beleggen. Dit zou minder impact hebben dan het voorstel van het CDA, maar alsnog wel kansen wegnemen van de meest bevoorrechten. Ook voorkomt het dat studenten impulsief gaan beleggen met geleend geld, wat veel nadelige gevolgen kan hebben voor de studenten zelf.
Conclusie
De mogelijkheid voor sommige studenten om te beleggen met een studielening vergroot kansenongelijkheid. Het verbieden van het beleggen terwijl je een lening open hebt staan zou alleen niet de oplossing voor dat probleem moeten zijn en vergroot de kansenongelijk ten opzichte van andere generaties. In plaats van dat er van een groep studenten kansen afgenomen zouden worden, zouden er meer kansen gecreëerd moeten worden voor alle studenten. De overheid kan eerst nog flinke stappen zetten in het informeren van studenten over de risico’s die bij het beleggen met een studielening komen kijken. Het is een mogelijkheid om een tussenweg toe te passen, dat alleen beleggen met een lening van DUO tijdens de studie verbiedt maar dat zou nooit de enige oplossing tegen kansenongelijkheid mogen zijn.
Wat is jouw mening over de kansenongelijkheid van beleggen met een DUO lening? Laat een bericht achter in de reacties!
Dit artikel is geschreven door Wouter, ook wel bekend als DUO investeerder. Iedere maand belegt hij een deel van zijn lening van DUO. Hij verdiept zich graag in beleggen om dit op een zo verantwoord mogelijke manier te doen, met hoofdzakelijk de literatuur als leidraad. Je kunt hem vinden op Instagram vinden als DUO_investeerder.
Als je begint met beleggen, moet je best veel keuzes maken. Deze artikelen kunnen je helpen:
- Volledige gids: beginnen met beleggen
- Zorg dat je een buffer hebt voordat je start
- Beleggen met een klein bedrag
- Sparen of beleggen; wanneer kies je wat?
- Beleggen en belasting
- Beleggen in opkomende landen
- Beleggen bij DEGIRO (broker tip)
- Tips om veiliger te beleggen
- Alles over dividend
- Wat is indexbeleggen / een ETF?
- De voordelen van een ETF
- De meestgebruikte ETF: VWCE (VWRL)
